Το διπλό ταξίδι

Μια άγνωστη σελίδα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, που διαδραματίζεται στη Σάμο και στην Παλαιστίνη, δίνεται με δύναμη και ρεαλισμό μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Ένας ανελέητος βομβαρδισμός ξεθεμελιώνει το νησί και αναγκάζει μια οικογένεια να πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς, τον δρόμο για την Παλαιστίνη…

Σαράντα χρόνια αργότερα η ηρωίδα εκείνης της σκληρής δοκιμασίας, μεγάλη πια, θα ξαναβρεθεί στα ίδια μέρη, θα ξαναζήσει το δράμα της προσφυγιάς ενός άλλου λαού και το παρελθόν θα δέσει με το παρόν σε τούτο το «διπλό ταξίδι»…

«Οι δραστικότερες ιστορίες προσφύγων είναι όσες εστιάζουν στο “εκεί”, στην αβίωτη συνθήκη από την οποία οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονται να δραπετεύσουν. […] Υπάρχει, ωστόσο, μια μάλλον άγνωστη ιστορία ελληνικής προσφυγιάς, που καταγράφηκε σε ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο για παιδιά (διαβάζεται κάλλιστα και από ενήλικες!), στο Διπλό ταξίδι της Σαμιώτισσας συγγραφέως Λίτσας Ψαραύτη. Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943 και τον ανηλεή βομβαρδισμό της Σάμου από τους Γερμανούς μεγάλο μέρος των κατοίκων της την εγκατέλειψαν όπως όπως με κατάληξη την παλαιστινιακή Γάζα και την «ακυβέρνητη» Ιερουσαλήμ; Η σκηνή του βομβαρδισμού που ακολουθείται από τον τρόμο του πνιγμού στη βάρκα και συνεχίζεται με τα βάσανα και τους κινδύνους του πρόσφυγα στη Μέση Ανατολή είναι ένα παράξενο rewind της διαδρομής των σημερινών προσφύγων. Θα άξιζε τον κόπο να σκύψουμε ξανά πάνω σε αυτό το σπάνιο ντοκουμέντο που μας προσφέρει η ελληνική λογοτεχνία για παιδιά και εφήβους». Μαρία Τοπάλη, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 5.12.2015